Twee hoeraatjes voor de klimaatactivistische kringen. In 2023 moet Schiphol krimpen en wordt de vliegtaks voor Nederlandse passagiers verhoogd. Dat gaat niet zonder verontwaardigde reacties gepaard. En terecht.
‘Het lijkt er sterk op dat het kabinet bewust bezig is de luchtvaart de nek om te draaien en daarmee Nederland het lelijke eendje van Europa te maken. Er wordt met vuur gespeeld’, stelde Marnix Fruitema, voorzitter van Barin, de branchevereniging van luchtvaartmaatschappijen op Schiphol, afgelopen zomer.
Het lelijke eendje? Het braafste jongetje van de Europese klas! De luchthavens in onze buurlanden zullen steeds betere zaken doen, dus tot minder CO2-uitstoot zullen de door de regering genomen besluiten echt niet leiden. Wat er wel mee wordt bereikt is de afbraak van onze internationale infrastructuur, die nu juist de basis vormt voor handel, transport en logistiek. Dat onze economie daardoor stevige klappen gaat oplopen, kan niet uitblijven. Er wordt wel degelijk met vuur gespeeld.
KLM verstond ooit de kunst om van een lelijk eendje een mooie witte zwaan te maken. Al gebruikt de oudste luchtvaartmaatschappij ter wereld de witte zwaan allang niet meer als reclameboegbeeld. Desondanks zou deze airline, die al meer dan een decennium in de top van de Dow Jones Sustainability-index staat, evenals de witte zwaan bescherming mogen genieten.
Zuinig beleid
De chaos van afgelopen zomer op Schiphol zal maar weinigen zijn ontgaan. Evenmin is het een geheim dat de grootste luchthaven van Nederland hierin geen uitzondering vormde. Tot ver over de grenzen van ons land deden zich dezelfde problemen voor. Vrij uitzonderlijk is wel dat deze ellende hier nog steeds gaande is als gevolg van zuinig beleid door CEO Dick Benschop. Hij werkt er ijverig aan mee Schiphol het lelijke eendje van Europa te laten worden.
De man wist ook tegen lage tarieven airlines aan te trekken die veelal weinig toevoegen aan onze internationale infrastructuur. Het enige doel van deze luchtvaartmaatschappijen is massale ticketverkoop tegen spotprijzen. Daarbij kan je uiteraard denken aan low cost airlines maar vergeet ook een aantal maatschappijen uit het Midden-Oosten niet, waar werknemersrechten er soms niet of nauwelijks toe doen. Daarover hoor je ze in Brussel niet. Ryanair is in de luchtvaartsector koploper wat betreft slechte betaling en arbeidsomstandigheden. Qatar Airways, dat ook dit jaar weer de meest prestigieuze titel van ‘Luchtvaartmaatschappij van het jaar’ in de wacht sleepte bij AirlineRatings Awards, haalde recentelijk nog het nieuws omdat hun vliegers alarm sloegen vanwege de lange werktijden waardoor ze geregeld in slaap vallen tijdens het werk.
Dag met het handje
De krimp op Schiphol gaat gepaard met 37 procent tariefsverhoging voor luchtvaartmaatschappijen die gebruik maken van de luchthaven. Voor KLM die er haar thuishaven heeft, betekent dit een enorme aderlating. Andere airlines voeren slechts enkele vluchten van hun netwerk uit vanaf of naar Schiphol, KLM alle! De animo om het vliegtuig te nemen zal echt niet veranderen. De verwachting dat de uitbraak van de coronapandemie tot een blijvende mentaliteitsverandering zou leiden is immers ook niet uitgekomen. En massa stapten mensen afgelopen zomer het vliegtuig in. Mensen geven zichzelf maar al te graag morele redenen waarom zij juist wél iets mogen doen. De reislust verplaatst zich dankzij deze maatregelen gewoon naar onze ooster- en zuiderburen. KLM, Transavia, Schiphol, zeg maar dag met je handje. Het CO2- en stikstofprobleem verschuift domweg een aantal kilometers. Moedertje Aarde schiet er dus niets mee op en afhankelijk van de windrichting verspreiden de beide gassen zich toch weer boven Nederland.
Met de keuzes die de regering maakt ter zake de luchtvaart, laat ze de oren hangen naar een handje vol klagers. 61 om precies te zijn, blijkt uit gegevens van het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS). Enkele jaren geleden benaderde ik in verband met een artikel dat ik wilde schrijven over de vliegtuigen boven de Amsterdamse wijk IJburg, een klager die honderden klachten over vliegtuiglawaai op zijn naam had staan. Als hij op schiphol.dutchplanespotters.nl had gezien dat er een lawaaibak in aankomst was, begon hij al algauw te bellen. Was de betreffende machine vertraagd dan had de man toch al meerdere klachten ingediend. Hij zei zich daarvoor nu te schamen en wilde er verder niet meer mee in verband worden gebracht. Deze vorm van meldingenterreur vervuilt hoe dan ook het zicht op de werkelijke impact van Schiphol op de omgeving. In het belang van onze internationale infrastructuur, economie, werknemers en reizigers is het zaak de klagers niet het laatste woord te geven.
Meer dan dertig decibel stiller
Toen de Boeing 747-400 op de markt kwam, werd het type in vergelijking met haar voorgangers aangemerkt als een stil vliegtuig. Nu is het de grootste klachtentrekker. In Nederland vliegt enkel nog de vrachtvariant. Onlangs is in Israël besloten dat viermotorige machines met ingang van 2023 niet meer welkom zijn. Dat is niet alleen opmerkelijk omdat bepaalde goederen door hun omvang niet in de resterende types kunnen worden vervoerd. Cijfers over het aantal gemeten decibellen per vliegtuigtype laten echter ook zien dat diverse tweemotorige toestellen nauwelijks onderdoen voor hun viermotorige collega’s. Het zijn vooral vliegtuigen van de nieuwste generatie die opmerkelijk stiller zijn. Het mag wel eens worden gezegd dat vliegtuigmotoren sinds de jaren vijftig meer dan dertig decibel stiller zijn geworden. Alleen vliegen de mensen nu veel meer.
Perspectief
Zeker mag het CO2- en stikstofprobleem niet ontkend worden. Maar het verlangt op zijn minst een Europese aanpak. En consequent beleid in plaats van de zwalkende houding die Nederland ten aanzien van onder andere de luchtvaart toont. Zeker mag niet veronachtzaamd worden dat de vliegtuigmaakindustrie volop inzet op klimaatneutrale luchtvaart, onder andere door gewichtsbesparing, veranderingen aan het vleugelontwerp en het vliegen op vloeibare groene waterstof. Het ligt in de verwachting dat het allereerste passagiersvliegtuig dat hierop vliegt in 2028 kan worden ingezet. Dat biedt perspectief. Zowel voor het klimaat en het milieu als voor onze internationale infrastructuur. Nederland hanteert steeds vaker een beleid van ‘Weg met ons!’ met het invoeren van allerlei bezuinigingen en het wegjagen van bedrijven. Behoud waar we goed in zijn. Opdat Nederland geen ontwikkelingsland wordt.
Kopfoto: Ikreis via Wikimedia Commons
