Stemmingmakerij.
Het is allang niet meer het exclusieve domein van De Telegraaf. Ook kranten die zichzelf graag betitelen als kwaliteitskrant laten zich er steeds meer toe verleiden.
Mark Duursma, redacteur economie bij NRC en zichzelf verkopend op LinkedIn als schrijvend over alles wat vliegt, vaart en rijdt, schreef voor deze krant enkele artikelen over de aanschaf van het nieuwe regeringsvliegtuig.
‘Kabinet zag om onduidelijke redenen af van koop van Airbus, die goedkoper was dan Boeing’, houdt hij zijn lezers voor.
In een ander artikel werpt hij de vraag op of het om de koning was dat het kabinet voor de dure Boeing 737BBJ koos. ‘Onderbouwing ontbreekt’, stelt hij.
Uitgaande van het gegeven dat de Nederlandse regering aanvankelijk wel belangstelling toonde voor de uit de failliete boedel van Vijay Mallya afkomstige ACJ319, een privéversie van de Airbus A319, komt dit zeker op zijn minst merkwaardig over. Daarbij lijkt de keus voor een toestel dat maar liefst 18 miljoen euro goedkoper is en mag worden aangemerkt als een Europees product dat uitstekende prestaties levert, meer voor de hand te liggen.
Er wordt echter één belangrijk ding vergeten. KLM noch Transavia vliegt met dit type toestel. Een keus voor de Boeing 737 betekent sowieso dat het onderhoud van het regeringsvliegtuig kan plaatsvinden bij KLM. Tevens kan deze maatschappij, net zoals nu nog het geval is voor de Fokker 70 PH-KBX, crew leveren met de Nederlandse nationaliteit – een vereiste van de AIVD. Een Airbus van het type A319 zou, hoe dit toestel verder ook wordt gewaardeerd, een vreemde eend zijn in de Nederlandse vloot en daardoor onhandig in de operatie.
Genoeg reden voor mij NRC via een ingezonden brief in kennis te stellen van deze feiten. De brief is niet geplaatst. Dat had ik niet erg gevonden, ware het niet dat de krant op geen enkele andere wijze is teruggekomen op de stemming makende artikelen van Mark Duursma door alsnog de werkelijke feiten aan haar lezerspubliek te presenteren.
Deze door Duursma opgepikte stemming is gecreëerd door het niet-koningsgezinde SP-Kamerlid Ronald van Raak. Dat deze politicus kritisch is ten aanzien van uitgaven ten behoeve van het koningshuis juich ik toe. Zelfs een monarchist moet denk ik toegeven dat het schandalig is dat prinses Amalia jaarlijks een vorstelijk inkomen krijgt van 1,5 miljoen euro zodra zij achttien jaar oud wordt.
De keus voor de Boeing 737 als regeringsvliegtuig is echter gelegen in bovengenoemde feiten en zal daardoor op de lange duur juist financieel voordeliger zijn. De stemming makende artikelen in NRC zullen menig belastingbetaler echter verre van blij doen verzuchten: ‘Kijk nou toch eens waar mijn zuur verdiende geld nu weer naartoe gaat!’
Aangaande de combinatie koningshuis en regeringsvliegtuig liet Ronald van Raak zich al eerder negatief uit. ‘Pure geldverspilling’, noemde hij het toen de PH-KBX eind vorig jaar leeg naar Australië werd gevlogen om daar het koningspaar te verplaatsen tijdens hun staatsbezoek.
Over de megagrote kapitaalvernietiging die gepaard ging met het richting sloop sturen van de geheel gereviseerde en gemoderniseerde DC-10 van de Koninklijke Luchtmacht vanwege grootschalige bezuinigingen op defensie, zweeg hij echter stil. Evenals Mark Duursma en zijn NRC-krant.
Karim Bettache, universitair onderzoeker, maakt in een van zijn columns een onderscheid tussen calimero-media en kwaliteitsmedia. Bij de eerste gaat het niet om verstand maar om gevoel, vooral dat van zelfmedelijden; bij de tweede om feiten, afgewogen analyses en het durven kijken ‘voorbij het eigen gelijk’.
Wat betreft de aanschaf van het nieuwe regeringsvliegtuig heeft NRC haar lezers niet alleen op calimero-artikelen getrakteerd, het dagblad heeft ook blijk gegeven van een calimero-houding om vervolgens niet door te pakken ‘voorbij het eigen gelijk’. Daarmee ondergraaft de krant haar geloofwaardigheid en werkt ze eraan mee dat journalisten inmiddels tot de minst vertrouwde professionals worden gerekend. Twee keer jammer!
Denk nu niet dat ik in het bestaan van neutrale journalistiek geloof. Als ik over luchtvaart schrijf doe ik dat vanuit mijn passie voor vliegtuigen terwijl een ander dat bijvoorbeeld doet vanuit bezorgdheid over het milieu. Maar in beide gevallen kan wél geschreven worden vanuit een journalistieke integriteit. Dat had evengoed gekund ter zake de aanschaf van het nieuwe regeringsvliegtuig.
De media kunnen wel wat integriteit gebruiken.
Kopfoto: © Dylan Agbagni via Wikimedia Commons