De elfde elf – KCX

Ze staat nog altijd op Schiphol Oost, de MD-11 Full Flight Simulator.
De vernuftige machine, die bij de luchtvaartautoriteiten te boek staat als MD-11, is ontworpen en gemaakt door het in Canada gevestigde bedrijf CAE Electronics Ltd. Evenals de MD-11’s waarmee KLM vele jaren opereerde, begint haar registratienummer met PH-KC. Eveneens geheel in stijl met de blauwe MD-11’s, is deze PH-KCX genoemd naar een legendarische vrouw, in dit geval naar de virtuele Mary Poppins. Puur toeval is dat de naam van deze elfde elf uit elf letters bestaat.

Het apparaat kan in enkele minuten worden omgezet naar de specificaties van de klant. Dat is van belang omdat de MD-11’s destijds geleverd zijn met verschillende motortypes. De MD-11’s van KLM waren uitgerust met General Electric-motoren met de bijbehorende staafinstrumenten, de MD-11’s van Martinair waren voorzien van Pratt & Whitney’s met de bijbehorende ronde motorinstrumenten. Mary kan bij wijze van spreken zowel blauw als rood worden gespoten. Wat het motorgeluid betreft toont de dame zich echter eenkennig. Want blauw of rood, het geluid van de CF6’s blijft onmiskenbaar.

PH-KCX Flight sim © Lieneke Koornstra

Denk nu niet dat de eveneens door CAE Electronics Ltd gebouwde Full Flight Simulators die ooit in Helsinki en Zürich stonden, minder eenkennig waren. Deze machines waren destijds aangeschaft door respectievelijk Finnair en Swissair, luchtvaartmaatschappijen waarvan de MD-11’s beschikten over PW4460’s. Het laat zich raden dat in deze sims het geluid van die krachtbronnen werd gereproduceerd.

Toen KLM medio 2012 begon met de uitfasering van haar MD-11’s, konden de rode MD-11-vliegers voor hun trainingen steeds vaker in de PH-KCX terecht. Nadat medio 2016 ook de laatste MD-11 met een rode staart naar het vliegtuigkerkhof was gevlogen, raakte Mary steeds meer in onbruik. Daarom moet de stekker er nu uit. Maar voordat het zo ver is mag ze nog één keer los, met Charley Valette achter de stuurknuppel. Ik zit naast hem, op de plek van de co. Op die plek heb ik wel vaker gezeten, zij het in vliegtuigen van het type Cessna 150, 172 en 177. Dat is andere koek, dit is taart!

De voormalige MD-11-vlieger en Training Manager MD-11 start een voor een de motoren door aan de rode engine startknoppen te trekken. De geluiden en de trillingen die volgen zijn niet van echt te onderscheiden. We taxiën de Kaagbaan op, Charley drukt de drie gashandles naar voren en voelbaar gaat de vaart erin, V1, rotate! Mijn gevoel in een echt verkeersvliegtuig te zitten verdwijnt doordat het landschap met de Kagerplassen dat ik nu door de cockpitramen zie, gekunsteld oogt. Maar dat mag de pret niet drukken, Mary heeft er zin in en wij ook!

Nog even ‘de lucht in’ met Mary © Lieneke Koornstra

Binnen enkele minuten is de Polderbaan alweer in zicht. Charley maakt een keurige landing, maar in plaats van het toestel te laten uitrollen maakt hij een doorstart. Nog even, nog echt heel even dan. Hij lacht, ik lach, en de drie mensen achter ons ook.

Opnieuw hangen we voor de Polderbaan en zet Charley de landing in. Voor de tweede en allerlaatste keer klinkt de vrouwenstem van het Ground Proximity Warning System door Mary’s cockpitruimte. ‘Five hundred, one hundred, fifty, fourty, thirty, twenty, ten.’
Charley trekt de neus van onze denkbeeldige MD-11 iets omhoog, het denkbeeldige hoofdlandingsgestel raakt de grond, gevolgd door het denkbeeldige neuswiel.
We rollen uit, Charley drukt de gashandles naar achter en we komen tot stilstand. Een voor een gaan de knoppen van de fuel levers omhoog. Het geluid van de CF6’s verstilt.
Dit was het, het echte einde van het vliegen in een MD-11.

Met Charley Valette © Archief Lieneke Koornstra

Een voor een stappen we de cockpit uit, Charley als laatste. Zoals hij alle neusdeurwielen van de tien MD-11’s na hun ferryvlucht naar de woestijn voorzag van een laatste groet, doet hij dat nu op de deur van de KCX. ‘Thanks Mary’, schrijft hij erop in zijn inmiddels voor MD-11-fans welbekende handschrift.

Toch is het licht voor Mary nu nog niet echt uit. Dat gebeurt enkele momenten later, als hij samen met Patrick Guijt, een van de mensen die ervoor zorgden dat de flightsim altijd in een uitstekende conditie verkeerde, naar de computerkasten loopt en op de knop drukt die voor de PH-KCX het definitieve einde inhoudt.

Patrick Guijt doet definitief het licht uit voor Mary © Lieneke Koornstra

Als eerbetoon heeft Charley’s dochter Mary’s naam in KLM-blauwe schuimletters gebakken, niet als blijvende herinnering maar wel als eetbare traktatie voor dit bijzondere moment waarop het Nederlandse MD-11-tijdperk in alle opzichten afgesloten is.

Waar het nu met Mary heengaat? Het zou fantastisch zijn als ze voor een groot publiek te zien blijft bij het Aviodrome. De interesse is er, maar geld speelt wel degelijk een rol om haar van Schiphol-Oost in Lelystad te krijgen. En daarmee zijn we ook Mary kwijt.

De naam van de KCX in eetbare schuimletters © Lieneke Koornstra
Deel dit artikel: